5 Jaar Later: Expert in AZC Bureaucratie, én Geneeskunde Student

Ik kan met zekerheid zeggen dat Nederland heel anders is dan Irak, dat merkte ik al op mijn eerste dag hier. Dat klinkt misschien logisch, maar ik bedoel het anders dan je denkt. Ik heb het over formulieren, hele dikke stapels formulieren.

Even terugspoelen: voordat ik naar Nederland kwam studeerde ik geneeskunde in Irak. Daar moest ik mee stoppen vanwege de opkomst van IS. Strijders van IS hadden de stad waar ik studeerde ingenomen. Ik had geen keus, en moest weg. In Nederland wilde ik zo snel mogelijk mijn asielprocedure afronden om mijn studie geneeskunde in Nederland weer op te pakken. Helaas was 2015 slechts het begin van mijn tocht.

2015 Ik had me net in Ter Apel als asielzoeker gemeld, en meteen kreeg ik een dikke stapel formulieren mee. Ze waren in het Nederlands geschreven, en moesten eigenlijk ook in het Nederlands worden ingevuld. Gelukkig waren er ook Arabische versies (al liet de vertaling te wensen over). “Yes!” dacht ik, ik kan meteen met mijn procedure beginnen. Helaas waren het geen formulieren voor mijn asielaanvraag, maar was het een welkomstpakket met formulieren waar alleen de basisinformatie vermeld stond. Ik had geen idee dat ergens zo veel basisinformatie voor kon bestaan!

2016 Na 6 maanden gewacht te hebben in 5 verschillende noodopvang locaties, waar de medewerkers regelmatig vriendelijk zeiden “nog even wachten graag, we doen ons best.”, kon ik verhuizen naar het AZC in Gorinchem. Na mijn verhuizing wilde ik informatie over het voortzetten van mijn opleiding. Volgens de formulieren moest je voor vragen bij de informatiebalie zijn, dus daar ging ik heen. Regelmatig werd ik van medewerker naar medewerker verwezen, het bleek dat in Nederland iedereen erg gespecialiseerd is, en alleen vragen over hun eigen werkgebied kunnen beantwoorden. Soms hield het verwijzen op, omdat mensen niet meer wisten waar ik heen verwezen moest worden. Maar het lukte, een paar maanden later wist ik wat ik allemaal moest regelen. En geloof me, dat was een lange lijst.

De lijst begon met Nederlands leren. Dus ging ik weer naar de infobalie, om te vragen of ik Nederlands kon leren. “Ja!” was het antwoord. Er worden hier basiscursussen Nederlands gegeven, maar, die zijn alleen voor statushouders. En dat was ik niet, want ik had nog geen verblijfsvergunning. Ze konden me niet verder helpen. Wel vond ik op internet bedrijven die tegen betaling taalcursussen aanbieden. Omdat ik geen studiefinanciering kon aanvragen dacht ik: dan maar een baan zoeken!

Weer stond ik bij de infobalie: “Mag ik werken in Nederland?”. Je moet weten dat een antwoord nooit meteen komt, dat duurt altijd een week. Dus een week later hoorde ik: “Het is ingewikkeld, alle Nederlandse werkgevers moeten volgens regels van de Europese Unie aantonen dat ze alles eraan gedaan hebben om iemand te vinden van binnen de Europese Unie, voordat ze jou mogen aannemen.” Dat merkte ik zelf ook, na maanden solliciteren had ik nog geen baan.

2017

Dit was het jaar dat ik vrijwilligerswerk ontdekte. Voor mij een heel vreemd concept, want je gaat werken maar krijgt er geen vergoeding voor. Ik wilde iets doen, anders werd ik gek. Daarom begon ik al vrijwillige barman bij Theater Peeriscoop en Podium Gorcum in Gorinchem. Dit opende een hele nieuwe wereld voor me. Iedereen daar was vriendelijk, toen ze mijn verhaal hoorden wilden ze me meteen met mijn Nederlands helpen, ik ontmoette zelfs een gepensioneerde docente Nederlands. Zij gaf mij Nederlandse privé les in mijn kamer in het AZC. Het leven gaat goed dacht ik.

En toen sloot het AZC. Na 2 jaar werd ik naar een andere provincie verplaatst omdat het contract tussen het AZC en de gemeente verlopen was.

2018

Ik moest opnieuw beginnen. Maar ik had ondertussen mijzelf goed genoeg Nederlands geleerd. Via een taalschool genaamd STEP had ik Nederlands niveau A2 behaald. Daarnaast leerde ik thuis met lesboeken die ik had gekregen, deed ik vrijwilligerswerk in de gehandicaptenzorg, en werkte ik bij de stichting De Vrolijkheid. Ik was ondertussen een soort onofficiële vertaler geworden voor andere asielzoekers die nog geen Nederlands spraken.

Mijn Nederlands was nu goed genoeg dat ik het UAF kon vragen om gevorderde Nederlands les. Mijn Nederlands was goed genoeg om mee te mogen doen, maar de bureaucratie zat in de weg. Eigenlijk gaf hun organisatie geen taalles of ondersteuning aan asielzoekers zonder verblijfsvergunning, ze vonden mij “risicovol” omdat ik nog steeds op elk moment het land uitgezet zou kunnen worden. Ze zeiden dat ze liever hun geld in iemand anders wilden investeren. Bijna een jaar heb ik aangedrongen, en toen kreeg ik een gesprek met iemand uit de bestuursraad. Hij zou samen met een commissie beslissen of ik de moeite waard was. Het antwoord was ja.

2019

Na jaren van opklimmen en stap voor stap Nederlands leren heb ik mijn diploma’s gehaald voor Nederlandse NT2 cursussen. NT2 staat voor ‘Nederlands als tweede taal’, daarbinnen heb je 4 niveaus: A1, A2, B1, B2. B2 heb je nodig om aan een studie te mogen beginnen.

Het moment was daar: ik mocht gaan studeren. Wel eerst voor losse vakken als wiskunde, scheikunde, natuurkunde en biologie. Omdat mijn middelbare school diploma’s uit Irak hier niet worden erkend - hoewel ze volgens mij inhoudelijk hetzelfde zijn - ben ik een jaar bezig geweest met examens maken. Dit deed ik in het AZC in Almere, waar ik heen mocht omdat ik ook een cursus volgde in Amsterdam bij de VU, een ‘voorbereidend jaar anderstalige studenten. Ik kende in dit AZC weinig mensen en het was geen fijne plek.

2020

Dit jaar werd mijn asielaanvraag afgewezen. Omdat ik officieel ‘uitgeprocedeerd’ ben moest ik het AZC verlaten. Tegelijkertijd deed ik mee aan de decentrale selectie voor de opleiding geneeskunde aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Ik werd toegelaten! De selectie was moeilijk en de kansen klein, maar het was gelukt. Een dream come true.

Omdat ik nieuwe bewijsstukken had voor mijn zaak bij de IND kon ik een nieuwe asielaanvraag indienen, en hoefde ik Nederland uiteindelijk niet te verlaten. Er was nog 1 probleem: Mijn ID-kaart was verlopen. Als ik mij niet voor het begin van mijn studie officieel kon identificeren, ging alles waarvoor ik 5 jaar had gewerkt de lucht in. Aan de telefoon sprak ik een medewerker van de IND. “Jouw pasje komt wanneer het komt” werd gezegd. een dag, een week, een maand ging voorbij. Nog steeds geen pasje.

Maar toen, op het allerlaatste moment, kwam hij binnen. Sindsdien ben ik officieel eerstejaars geneeskunde student, én nog steeds asielzoeker.

Ik zou mezelf wel een expert in Nederlandse bureaucratie kunnen noemen, maar helaas ben ik alleen nog gespecialiseerd in asielzaken. Als je me vraagt: “Helpen al deze ervaringen en al deze formulieren je om je belastingen te doen?” is het antwoord dus nee. Belasting doen gaat me waarschijnlijk nog een heel leven kosten om in de vingers te krijgen. Maar volgens mij ben ik niet de enige in Nederland die zich zo voelt.

-------------

Algaeth Ali (27) is sinds 2015 in Nederland. Hij studeert geneeskunde aan de VUmc, en woont in het AZC in Rotterdam. Hij zou graag naar het Amsterdamse AZC verhuizen, maar omdat de Amsterdamse gemeente hem als ‘uitgeprocedeerd’ ziet kan dat niet. Hij schreef dit artikel in het Nederlands.

Reageren op dit artikel kan in de comments hieronder. Wil je in contact komen met de auteur, stuur dan een mail naar redactie@denieuwste.com. Benieuwd naar een kijkje achter de schermen? Volg @denieuwste op Instagram.

De Nieuwste Amsterdammer komt begin januari (eenmalig) uit als een gratis krant, zorg dat jij hem ook in je brievenbus krijgt: ga naar onze mainpage en scroll omlaag.